Kursuveren: Caroline Bloomfield. Bahçeciliğin sulu bir ödülü, tombul bir domatesi ısırmaktır. Aralarından seçim yapabileceğiniz birçok farklı domates türü vardır, ancak çoğu bahçıvan en az bir çalı şahane çeri domates eklemeyi sever. Çeri domatesleri kırmızı, turuncu, sarı ve hatta "siyah" renktedir ve asmada olgunlaştıklarında eşit derecede tatlı ve Domatesfidesi nasıl ekilir? İzleyin Video yükleniyor lütfen bekleyin. Sitemizdeki Diğer Videolar. AGRO TV - WEBAGRON - SÜRD.. 24 TV - AKŞAM HABERLERİ -.. Tavlı toprağa 0,5-1 cm derinliğe ekilir. Sera etkisi sağlamak için toprağın üzeri naylon vb. örtülmeli. Sera etkisi sağlamak için toprağın üzeri naylon vb. örtülmeli. Ekilen tohumlar 7-8 hafta sonra fide olarak yerlerine şaşırtılır.Ortalama 20-30 °C sıcaklık bitki gelişimi için uygundur. 80-120 gün sonra hasat Barbunyafidelerini , fideler arası 7-12 cm arasında, sıralar arası 40-60 cm olacak şekilde dikebilirsiniz. Barbunya Fidelerini Dikim sırasında şekilde gördünüz gibi bitkinin viyolde kalan kısmınının tamamı (fidenin yaklaşık 3 te 2 si) toprak altında olmalıdır.Barbunya fidesi dikimini yaptıktan hemen sonra mutlaka can suyu Nemlendirilen toprakta 2-3 cm arası tohum ekmek için yeterli bir derinliktir ve 2-3 cm arasında toprağın içerisine domates tohumları yerleştirilir. Bu işlem sonrasında domates tohum ekim işlemi bitmiş olur ve düzenli olarak sulama yapılması gerekir. Ekim işlemi bitirilen domates tohumlarının fide haline dönüşmesi için Çeridomates kalori değeri 1 adet için 4 kcal 100 gr için 26 kcal. Yüksek oranda potasyum ve A vitamini içeren çeri domates, sağlıklı beyaz kan hücrelerini koruyup kanser hücrelerinin oluşumunu engellediği için vücudu kansere karşı korur. Afrodizyak etkiye sahip çeri domatesler, cinsellik hormonlarını çalıştırıp sperm CPrD. Çeri Domates Fidesi 9 Adet Hemen Kapında Hızlı Kargo ve Kolay Ödeme Seçenekleri ile Hobi 0 40-80 gr. kırmızı meyveli çeri domates fidesi içerir. oturaktır. 10 m2 ye 10 bitki dikilir. Çeri Domates Fidesi Nedir? Çeri domates fidesi halk arasında yılan domatesi olarak da bilinir. Normal domates boyutlarının 3'de 1'i kadardır. Yetiştirilmesi daha basittir. Daha fazla meyve verir. Çeri Domates Fidesi Nasıl Dikilir? Çeri domates fidesi kırmızı meyveli bir bitkidir. Oturak meyvedir ve her 10 Metrekareye m2 10 adet fide dikilebilir. Daha fazlası verimli olmaz. Çeri Domates Fidesi Fiyatı Nedir? Çeri domates fidesi fiyatı web sitemizde adetli olarak satılmaktadır. 9 Adet çeri domates fidesi paketi 44,90 TL'dir. GİRİŞ Domates Tek yıllık bir bitkidir. yaklaşık 1900 yıllarında Adana’da yetiştirilmeye Peru ve bol vitamin kaynağı olan domates besleyici ve lezzetli özelliğinden dolayı dünyanın birçok ülkesinde en çok üretilen sebzelerdendir. Turfanda olarak yetiştirilebilmesi nedeni ile her mevsimde tüketilebilmektedir. İçinde A, B1, B2, C, K vitaminleri, niacin, protein, yağ, karbonhidrat, potasyum, kalsiyum ve demir bulunur. Taze olarak yenildiği gibi salça, domates suyu, konserve turşu, reçel, ketçap, şeklinde de tüketilmektedir. 5-6 kg domatesten yaklaşık 1 kg salça elde ÇEŞİTLERİ Domates çeşitlerini; Kullanılmalarına göre1-Sofralık2-Sanayilik olmak üzere iki gruba, Morfolojik durumlarına göre1-Bodur-yer2-Sırık çeşitleri olmak üzere iki gruba, Yetiştirme alanlarına göre 1-Açıkta2-Turfanda yani cam ve plastik seralarda yetiştirilmeye uygun olmak üzere iki gruba, Olgunluk ve toplama zamanlarına göre de1- Erkenci2- Orta3- Geççi çeşitler olmak üzere üç grupta toplamak elverişli domates çeşitlerinin de kendilerine has özellikleri yetiştirirken yeni başlayanların akılda tutması gereken birkaç püf DOMATES YETİŞTİRME Saksı yetiştiriciliğinde derince bir saksı seçin. Saksının 3 te birini verimli bahçe toprağı ile doldurup domates fidesini buraya dikin. Bitki gelişip gübreleme dönemi gelince,organik gübre karıştırdığınız bahçe toprağını saksınıza yavaş yavaş ekleyin. Her seferinde domatesiniz yeni eklediğiniz toprağa kök salacak ve saçak kökler taze gübreyi daha rahat alacaktır. Bu sayede çapalama yapmadan, saksı içinde gerekli gübrelemeyi bitkiye en sağlıklı yolla ulaştırmayı başarır yüksek verim alırsınız. Sezon sonunda saksınız artık toprakla tamamen dolmuş, siz ise bolca domates toplamış bahçede yetiştirenleriçinde derin bir çukurdan başlayarak ekin belli aralıklarala doldurarak yukarı çıkarsanız verimi yüksek alırsınız. Saksıda Su Kaybını Önlemek için malç-pomza taşı-veya perlit bitkisi en fazla potasyuma ihtiyaç Meyve dökümü için Döneminde-Kotiledon yapraklarda bozuklukdeformasyon -Manganez eksikliği-Kotiledon yapraklarda yanıklık ve kurumalar -Kalsiyum eksikliği-Genç yapraklarda benekleşme -Manganez eksikliği-Genç yapraklarda leke ve kurumalar -Kalsiyum veya çinko eksikliği-Fidelerde yaprak atma -Fide üzerindeki yapraklarda renk açılması var ise Azot,beneklenme var ise Manganez eksikliği-Fide gelişimi yetersiz ve saçaklar zayıf -Fosfor eksikliği-Fidelerin büyüme ucunda yanıklar -Kalsiyum eksiklğiGÜBRELEME PROGRAMI VE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Her çeşit bitkinin gübreleme programı,yetiştirilecek olan bitkinin gıda talebine göre yetiştiriciliğinde aşağıdaki bilgilere İlk çiçekte meyveler teşekkül edip büyümeye başlayıncaya kadar domatesin azotN talebi döneme kadar geçecek süre içindeki azot ihtiyacı 1 ise, bu dönemden sonraki ihtiyacı 3 ve meyvenin hakim döneminde 4' Eğer bu kurala dikkat edilmez ve meyve tutumundan önce cömertçe azot uygulaması yapılırsa, çok gelişmiş bitki yapısına mukabil meyve tutumu azalır, döller arası mesafe Domateste kaliteyi en çok etkileyen element potasyum olup,azot/potas dengesi en az 1/1,5 düzeyinde kurulmalı,gerektiğinde ½ düzeyine Saksıda ve açık tarla şartlarında domates yetiştiriciliğinde sofralık programlanmış olan azot'un %30'u, fosfor ve potasyumun tamamı taban gübresi olarak kalan azot,ilk meyvelerin teşekkülünden itibaren 2-3 taksitle elementler dışında, bitki gelişmesinde önemli rolleri olan minör ve mikro elementler de elementlerden özellikle Magnezyum Mg,Çinko Zn, Manganez Mn ve Demir Fe domateste eksiklikleri görülen elementlerin eksiklikleri bitkiler üzerinde gözle görülür belirtiler verdikten sonra tedavi nedenle ekilecek tarlanın toprak analizi veya gerekiyor ise yaprak analizi zamanında yapılmalı ve ona göre bir gübreleme periyodu ve açık tarla Domates yetiştiriciliğinde görülen beslenme bozukluklarıYapraklar küçük kalır,açık yeşil ve sarımsı renk olgunlaşmadan dökülür Azot noksanlığıYapraklar fazla geniş ve uçları aşağı doğru kıvrık güç olgunlaşır. Azot fazlalığıYapraklar sert ve dik,koyu yeşil ve mavimsi yeşil bir renk alır. Fosfor noksanlığıYapraklar koyu yeşil renkte olup yaşlı yapraklar griye çalan yeşil olgunlaşma düzensiz ve renk açık olgunluk görülür. Potasyum noksanlığıÇiçek burnu çürüklüğü görülür. Kalsiyum noksanlığıYaşlı yapraklarda damarlar aralarında,kenarlardan başlayıp içe doğru ilerleyen sararma şeklinde kloroz gövdeye doğru sarkar. Magnezyum noksanlığıGenç yapraklarda sararma şeklinde klorozlar oluşur. Demir noksanlığıBoğumlar arası incelme normalin yarısı veya üçte biri oranında kısalmalar olması nedeniyle bitki bodur yaprakların uçları yukarı doğru kıvrık görünümdedir. Çinko noksanlığıİnce damarlar arasında renk açılması olur. Mangan noksanlığıGenç yapraklar kalınlaşmış kırılabilir yapıda nekrorik lekeler vardır. Bor noksanlığıYaprak uçları sararır ve nekrozlar daha sonra yaprak kenarına ve orta damara doğru yayılırBor toksisitesi fazlalığıNot Saksı yetiştircileri bunları nereden bulurum derseniz çiflik gübresi kullanın içerisinde hepsi külünde de potasyum var unutmayın.Yanmış gübre olsun .Bulabilirseniz leonardit gübreside harika asitte mineral alımını kolaylaştırır. ve arasında optimum bir pH seviyesi ile hafif asidik topraklarda iyi ile 7,0 ayarına getirmek gerekir, Lütfen toprak pH bu aralıkta değilse, ayarlamalar yapmak, toprak pH değerini düşürmek için toprağa kükürt yükseltmek için, toprağa kireç besin güçlü domates üretimi için gerekli bir hatta azot arasındaki denge, fosfor ve potasyum, tüm toprak test sonuçlarını kontrol edin. Eklemek gerek biliyorum çünkü besinleri değerlendirerek kendi toprağı hazırlamak uzun bir yol için Azot sağlıklı ve yeşil yapraklar korumaya yardımcı olur. Sararmış yaşlı yapraklar ve tempolu büyümenin azot eksikliğini organik gübre kaynaklarıyonca unukan unukomposttüy unubalık unubaklagilleryaprak kalıpAzot kaynakları inorganikamonyum nitratamonyum sülfatsusuz amonyakkalsiyum nitratpotasyum nitratsodyum nitratüreFosforFosfor domates, güçlü kök sistemleri geliştirmek hastalık direnç oluşturmak, meyve ve tohum oluşumunu yetiştirmek yardımcı olur. Yavaş, bodur büyüme ve kızarıklık sapları ve yaprakları bir fosfor eksikliği iyi organik gübre kaynaklarıkemik unukompostİnorganik fosfor kaynaklarıfosfat kayasüper fosfatPotasyumPotasyum domates Bitkilerde büyümeyi ve hastalık direncini teşvik yardımcı olur. Zayıf bitki ve yavaş büyüme bir potasyum eksikliği göstermektedir. Daha ciddi durumlarda, yaprak irade kahverengi kenarları. Toprak değiştirme kolay bir yolu% 5 potasyum olan odun külü, eklemektir. En iyi oranı 300 metrekare yatağına yaklaşık 10-15 kilogram. Sonbahar veya kış aylarında odun külü iyi organik gübre kaynaklarıodun külügranit tozu aynı zamanda kaya potas denir yavaş salan yaprak kalıpİnorganik potasyum kaynaklarıpotasyum sülfatkumKompostKompost bozulmuş organik madde. Lütfen toprağı iyileştirmek için kendi besin özelliklerini yükseltmenin fantastik bir yolu. Kompost, toprak yapısını iyileştirir , besin tutma yardımcıları, sıkıştırmayı azaltır, solucan çeken, mikropları artırır ve hastalıklara karşı bitkileri başarı sağlamak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, yeterince büyük bir kab kullanın1 m² en ideali ise 2 m² dir.60 litrelik kabda olur Kabların Drenay delikleri mutlaka olsun alt kısmına taş parçaları temiz olmasına dikkat edin böcek larvaları olabilir. temizlik için çamaşır suyu kullanın Saksı toprağı için yavaş salınımlı gübre eklemeniz gerekir 6 + saat tam güneş minimum değer ve 8 + saat çok daha iyidir. Bir delik kazmak bu şekilde gömmek zamanla toprak doldurmak bu şekilde boğaz köklenmesini sağlayarak mineral alımını üst düzeye taşınması sağlanır. Veya Aşağıdaki resimdeki gibi dikimi boğazın köklenmesi için dikimşeklidir. Püf Sağlıklı domates fideleri elde etmenize yardımcı olacak. Hemen herkesin evinde bir aspirin mutlaka vardır. Yumurta ise günlük tüketimde beslenmemizin olmazsa olmazlarındandır. Yapmanız gereken çok basit. Kırdığınız yumurta kabuklarını aldığınız domates fidelerini toprağa ekmeden evvel aspirin ve yumurta kabuklarına ihtiyacınız olacak. Aspirin, domates fidelerinizin bağışıklık sistemini geliştirmeye ve korumaya yardımcı olur. Yumurta kabukları ise zengin kalsiyum içerir bu da domates fidelerinizin sağlıkla büyümesini sağlar. Domates fideleriniz için hazırladığınız çukurların içine 3-4 adet yumurtanın kabuğunu ve aspirini koyarak fidelerinizi üzerine yerleştirin ve ekim işlemini tamamlayın. Kaynak Özbal Bahçe toprağı asla kullanmayın, hastalığa duyarlı olan domatese, zarar verebilir zararlı haşere ve bakteriler içerebilir. Bir çok amaçlı saksı toprağı mükemmel bir temel sağlar, ama aynı zamanda drenaj sağlamak ve ek beslenme sağlamak için eşit parçaya perlit, sfagnum turba yosunu ve kompost ile karıştırabilirsiniz. Kullandığınız herhangi bir kompost zararlı organizmaları öldürmek için yeterince yüksek sıcaklıklara ısıtılmış olduğundan emin olun. Toprağa gübre karıştırın , sebze için güvenli bir ticari gübre kullanabilir, ya da soya unu, kan unu, kemik unu, yosun unu veorganik gübreleme bileşenleri karıştırabilirsiniz. Saksınız direkt güneş ışığına maruzsa sera için satılan %25-40 arası gölgelendirme bitki gelişimi için çok iyi olur. Böcekleri uzak tutmak için Domatesin yanında kadife çiçeği ekiniz. Domates için destek önemlidir herhangi bir yöntemle bitkinizi dibine altlik koyacaksanız taşları saksının dibine değilde altlığa koyabilirsiniz Saksının dibine de geçirgen süzgeç tela sezon boyunca hastalıklara yakalanabilirler. Çeşitli böcekler daha siz domates almadan çiçeklerin dökülmesine meyvelerin hastalanmasına sebep olurlar. Bunun için dikimden ince ve sonra alacağınız bir kaç tedbir size kolay bir sezon yaşatır. Ekim toprağınıza bakır ilave edin. Domates yapraklarına da havadan gelen bir çok mantar hastalığı vardır. Bitkinin yeşil kısımları beyaz bazen kurumuş gibi kahverengi izlerle kaplanır. Genelde bu durumla karşılaşmadan önce ve hastalık boyunca mantar ilacı tatbik ederek bitki kurtarılmaya çalışılır. Oysa sağlıklı toprakta gelişen bitkiler hastalıklara karşı dayanıklı olurlar. Bakır ilave etmek için mutlaka ziraatçınıza danışın. Belirtilen oranda toprağa kattığınız bakır sadece domateslerin değil, tüm bitkilerin sağlıklı yetişmesine imkan sağlayan hastalık öncesi aşı gibidir. Bakır değişik isimler altında satılsa da ziraatçilerin tamamında kolaylıkla bulunur. Bir Başka püf noktası da Sulama yaparken sıçratmayın yapraklara topraktan hastalık geçebilir veya çürütebilir. Domates fidesi nasıl dikilirDomates fidesi toprakla aynı seviyede üstdeki fotoğraftaki gibi dikilmelidir. Kök boğazı toprağın çok altında ya da üstünde kalmamalı toprakla aynı seviyede olmalıdır. Tüm mevsimlik sebzelerinizi organik gübrelerle uzaklaştıran çiçekDomatese başta beyaz sinek olmak üzere pek çok zararlı musallat olur. Yaprakların bozulmasına bitkinin sağlığını hızla kaybetmesine verim düşüklüğüne neden olurlar. Oysa domatesle birlikte kolaylıkla yetiştirebileceğiniz bir türTagetes çiçeği, mucize bir şekilde bu zararlıların domatese gelmesine engel olur. Tagates - Fransız Marigold ya da Fransız Kadife çiçeği, sadece domatese gelen beyaz sineği engellemez aynı zamanda çiçek saplarını yiyen domates kurdu, salatalık böceği gibi zararlılarıda domatesin yanında salatalıktan da uzak gerçek organik tarım denilen, sağlıklı sebze meyve yetiştiriciliği bu şekilde yapılır. Bu sayede zararlı kimyasal ilaçlar kullanmadan, tamamen doğal yollarla tabiatı dengede tutarsınız. Domatesinizi fidelerken bu mucize bitkiyi de birlikte fidelemeyi ihmal etmeyin. Birlikte dikin, ilaçsız sağlıklı domatesler tüketin. Yaprak bitleri ve diğer zararlılar için ise fesleğen, frenk soğanı otu ve nane gibi aromatik bitkileri domateslerinizin yakınına dikmeyi unutmayınız. Yeni başlayanlara tavsiye ilk sezon oturak tipi çalı formlu oturak domateslerle ya da saksı tipi domateslerle başlamanız. Sırık tipi domates yetiştirirken de küçük bir püf noktası size bolca domates kazandıracaktır. Oturak tipi domatesler daha az bakım ve budama isterken sırık tipi domatesleri budama ile verimli hale boyunca toprağa yakın yapraklar zaman içinde sararacak solacaktır. Bu tamamen normaldir. Bu yapraklar kurudukça ve soldukça toplayın ve bitkiden uzaklaştırın. Bitki hem görsel olarak temiz ve sağlıklı gözükecek hem de hastalıklara yuva olan ölü yapraklardan kurtulmuş Domatesi cukur yapıp ekip daha sonra geliştikçe etrafını gübre karışımıyla doldurara yukarıdanda köklenme sağlanırsa domates daha fazla verim verecektir. Domates Sulaması SULAMA PRENSİPLERİTranspirasyonuterlemeyi, yani bitkideki su kaybını etkileyen iklimsel faktörler şunlardır 1. Güneş2. Sıcaklık3. Ortam nemi4. RüzgârTüm bu koşullara bağlı olarak, Domatesin günlük su tüketimi; yetiştirme mevsimine,bitkinin yaşına, ortam sıcak-lığına, toprak yapısına ve hava nemine bağlı olarak kök, gövde ve yaprakları tarafından alınır ve yapraklardan terlemeTranspirasyonu yolu ile Azot verildikçe genel olarak su ihtiyacı da artar. Bu nedenle Azot miktarı arttıkça su miktarı da arttırılmalıdır. Genel olarak her bir ton su ile 100-200 g. arasında Azot gelecek şekilde gübreleme dönemindeki su eksikliği, verimi azaltır ve çiçek burnu çürüklüğüne neden olur,ayrıca yapraklarda ve meyvelerde genel bir küçülme görülür. Toprağın EC değeri 2’nin altında sera yetiştiriciliğinde gübresiz sulamaların verim ve kaliteye olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle her sulamada mutlaka az da olsa doğru oranlarda gübrede suyunun ve ilaçlamada kullanılacak suyun özellikleri, ilaçların etkileri ve gübrelerin bitki tarafından alınması üzerinde de su, bitkilerin gövdelerinde kalınlaşmaya ve yapraklarında genişlemeye neden olur. Böyle bitkilerde verim ve meyve kalitesi düştüğü gibi, hastalıklara dayanıklılıkta azalır. Hava neminin düşük olduğu durumlarda sulamanın arttırılması, hava neminin yüksek olduğu durumlarda ise sulamanın azaltılması daha olumlu sonuçverir. Tarlada suyun göllenmesini önlemek amacı ile drenaj sırık domates üretiminde, hava neminin düşük olduğu zamanlarda ve havanın rüzgârlı olduğu zamanlarda, bitkideki su kaybı fazla olduğundan sulama sayıları ve verilecek su miktarları arttırılmalıdır. Kültür bitkileri arasında özellikle de meyveleri yenen sebzelerde sulama, tohumların çimlenme devresi, gelişme devresi ve nihayet mahsul devresi olmak üzere başlıca üç esas devrede önemli rol yetiştiriciliğinde bitkiler üzerinde ilk meyveler görülünceye kadar sulamadan kaçınmalıdır. Bu devreye kadar çapa yapılır. İlk meyveler görüldükten sonra sulama önem kazanır ve mevcut şartlara göre uygun periyotlarla yeteri kadar sulama yapılmalıdır. Nihayet olgunluk devresine girip hasat başladıktan sonra bu devrede pratik bir kaide olarak her toplamayı takiben mutlaka su yapılırken,suyun bitkinin yapraklarına değmemesine özen gösterilmeli yoksa yapraklar çamurlanır ve hastalığa yakalanması kolaylaşır. Kurak bölge şartlarında domatesin su ihtiyacı genel olarak şöyle bir dağılım gösterir; Mayıs ayında 3 günde bir su Haziran ayında 2 günde bir su Temmuz ayında 6 günde 5 su Ağustos ayında 7 günde 4 su Eylül ayında haftada bir olmak üzere toplam 18 kez Bitkisinde Damla SulamaTarımsal üretimde sulama en önemli girdilerden birisidir. Su kaynaklarının kısıtlı olması, sanayi ve yerleşim yerlerindeki içme ve kullanma suyu gereksiniminin artması, sulamada kullanılan suyun azalmasına ve kalitenin düşmesine neden olmaktadır. Ayrıca günümüzde, az isçilik ve az enerji kullanımı gerektiren, verim ve kaliteyi artıran sulama yöntem veya sistemlerinin kullanımının önemi her geçen gün artmaktadır. Bu koşulları en fazla sağlayan yöntemlerden birisi de damla sulama yöntemidir. Özellikle sebzelerin sulanmasında en uygun sulama yöntemi olduğu söylenebilir. Domates iyi bir verim için dengeli su ve gübre ister. Maksimum kalite için meyve gelişimi esnasında aşırı sulamadan kaçınılmalıdır. Domates sulamasında en önemli husus meyve kalitesidir. Kritik dönemde fazla veya yetersiz sulama gelişmeyi yavaşlatır ve kaliteyi bozar. Damla sulama yöntemiyle normal sulama suyu miktarından %15 azaltılmasında verim kaybı %20 civarında olmaktadır. Domatesin ilk çiçeklenme ve meyve bağlama döneminde su ihtiyacının az, meyve bağlayıp hasada kadar olan dönemde ise su ihtiyacının arttığı söylenebilir. Domatesin günlük su tüketimi, iklim koşullarına bağlı olmakla genel olarak, fidelerin şaşırtılmasını takip eden ilk 20 günde 3-4 mm/gün, vejetatif gelişme döneminde 4-5 mm/gün, meyve bağlama ve hasad döneminde 7-8 mm/gün ve mevsim sonunda 5-6 mm/gün civarında olmaktadır. Burada belirtilen birim eşdeğer su derinliğidir. Yani 1 mm su demek, 1 m2 alanda 1 litre suyu ifade eder. Domates bitkisinin damla sulama ile sulanmasında sistem tasarımı yapılırken, her bitki sırası için ayrı damlama laterali döşenmelidir. Domatesin bitki sıra aralıkları oturak çeşitler için 70 cm, sırık domateste ise yastığa ekim durumunda her bir yastıkta bitki sıra arası 45 cm, her yastık arası da 30 cm aralıklar çapraz olsun. Domates sulamasında damlama laterali seçilirken killi ve ağır bünyeli topraklarda damltıcı aralığı 30-40 cm, killi-tın ve kumlu hafif bünyeli topraklarda ise 20-25 cm damlatıcı aralığına sahip lateraller tercih edilmelidir. Damlatıcı debisi olarak L/h debili damlatıcılar tercih edilmeli ve daha yüksek debili damlatıcı kullanımından kaçınılmalıdır. Çünkü damlatıcı debisinin yüksek olması sadece sulama süresini kısaltır ve sistem maliyetini artırır. Örnek olarak, su tüketiminin en yüksek olduğu dönemde 8 mm/gün, 2 L/h debili ve 20 cm aralıklı damlatıcıların olduğu lateralin kullanıldığı domates sulamasında günlük sulama süresi 25 dakikadır. Eğer sulama aralığı iki gün ise sulama süresi de 50 dakika olmaktadır. Maksimum verimin elde edilebilmesi için, seralarda sulamaların günlük olarak yapılması, açık alanlarda ise sulama aralığının 3 günden fazla olmaması tavsiye edilmektedir. Eğer taze tüketim için domates yetiştiriciliği yapılıyorsa sulamalar yukarıda açıklandığı şekilde sık olarak yapılmalıdır. Çünkü sulamaların sık ve yeterli olması durumunda domates meyvesinin büyüklüğü, şekli, meyve suyu ve tadı daha iyi olmakta ancak kuru madde oranı ve asit miktarı düşmektedir. Eğer salçalık domates yetiştiriciliği yapılıyorsa, sulama aralıkları 3-5 gün arasında seçilmelidir. Üretimin amacına bağlı olarak sulama rejimi oluşturulmalıdır. Domates sulamasında sulamaların sık yapılmasının yanında iyi bir gübreleme programı oluşturularak, mümkünse her sulamada gübreleme yapılacak şekilde planlanması önerilmektedir. Damla sulamada temel amaç bitkinin ihtiyaç duyduğu su ve gübreyi, ihtiyacı kadar ve zamanında vermektir. Su bir bitki besin elementi değil, bitki besin elementlerinin alınması için bir araçtır. Dolayısıyla damla sulamayı “damla gübreleme” olarak da nitelendirmek mümkündür. Örnek bir sulama programıDOMATESTE GÜBRELEME PROGRAMIGenel anlamda söyleyecek olursak;AzotN ›dalFosforP ›dölPotasyum ›bal demektir. Yani azot bitkide dal, sürgün, yaprak gibi vejatatif aksamı geliştirmede, fosfor meyve bağlamada, potasyum ise lezzet aroma yönünden faydalı olmaktadır. Toprak analiz sonuçları ve tarım teşkilatlarının tavsiyeleri ile çiftlik gübresi ve fosforlu gübre taban gübresi olarak verilmektedir. Fide dikiminden itibaren iyi yanmışçiftlik gübresi, tüm üretim boyunca azotlu gübreler, meyveler fındık büyüklüğünü aldıktan sonra haftalık dönemlerle potasyumlu gübreler DOMATES ÇEŞİTLERİNDE GÜBRELEME PROGRAMI 1. TABAN GÜBRELEMESİ800 Kg/Da Organik Kompost50 Kg/Da Magnezyum Sülfat100 Kg/Da 51122 Oranında gübrePotasyum Sülfat ve Diamonyum FosfatGübrelerinin karışımı ile kolayca elde edilebilir - İLK SALKIM ARASI111 oranında gübreGünde Dekara 100-150 gramAzot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.Yani, saf madde olarak100-150 gramAzot, 100-150 gram Fosfor ve100-150 gram potasyum SALKIM - ARASI1 oranında gübreGünde Dekara 200-300 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.Yani saf madde olarak 200-300gram Azot, 100-150 gram Fosfor ve 400-600 gram Potasyum -TEPE KESME ARASI1 oranında gübre Günde Dekara 400-600 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.Yani saf madde olarak 400-600 gram Azot, 200-300 gram Fosfor ve800-1200 gram Potasyum KESME - İLK HASAT ARASI102 oranında gübreGünde Dekara 300-400 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.Yani saf madde olarak 300-400gram Azot, 600-800 gram Potasyum SÜRESİNCE102 oranında gübreGünde Dekara 200-300 gramA zot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.Yani saf madde olarak 200-300gram Azot ve 400-600 gram Potasyum AZOTLU GÜBRELERDE; NİTRAT / AMONYUM ORANI 3 / 1 OLMALIDIRMİKRO ELEMENTLER DİKİM SONRASINDA OLABİLDİĞİNCE ERKEN Magnezyum, Çinko, Manganez gibi diğer iz elementler yapraktan ppm. Seviyesinde toprak pH’sı 6 – 6,5 DOMATES ÇEŞİTLERİNDE GÜBRELEME GÜBRELEMESİ30 Kg. / Da. Potasyum Sülfat25 Kg. / Da. DAP Diamonyum fosfat10 Kg. / Da. Amonyum GÜBRELEME 3-4 kısma bölünerek40 Kg. / Da. Amonyum Nitrat10 Kg. / Da. Potasyum NitratDomateste üst gübreleme zamanları aşağıdaki tabloda verilmiştir1. hafta15 kg Amonyum Nitrat15 kg Potasyum Nitrat2. hafta15 kg Amonyum Nitrat15 kg Potasyum Nitrat3. hafta15 kg Amonyum Nitrat15 kg Potasyum Nitrat4. hafta 30 kg Potasyum Nitrat5. hafta15 kg Amonyum Nitrat15 kg Potasyum Nitrat6. hafta 30 kg Potasyum Nitrat Bundan sonra hasat sonuna kadar her hafta 15 kg amonyum nitrat, 15 kg potasyum nitrat gübresi verilmelidir. Bitkinin mikroelement ihtiyacını karşılamak için mikroelement ağırlıklı yaprak gübreleri kullanılmalıdır. Bir önceki yıl mikroelement noksanlıkları görülmüşse buna özellikle dikkat etmek gerekir. Domates yetiştiriciliğinde bilhassa erken mahsul almada fosforlu gübreler şekli yağmurlama ise bahsedilen zaman dilimlerinde fakat toplam sulama süresinin 1/10 lik ilk döneminde örneğin 3 saatlik bir sulama yapılacaksa bunun ilk 18-20 dk humik asit verilir geri kalan sürede normal sulanır humik asit uygulaması yapılarak ardından 9/10 luk bölümde normal sulamaya devam edilerek humik asitlerin yaprakta kalmaması sağlanır. Hızlı bir olum, erken kızarma ve homojenlik istenirse dönüme 1 lt gelecek şekilde Hum Plus uygulanır. Bu uygulama aynı zamanda aşırı sıcak ve soğuklarda bitkinin strese girmesini engelleyerek çiçek dökümünü minimuma indirir. Organik toprak düzenleyici olan humik asit domateste tat ve aromanın artmasını tüketiminin artması ile birlikte çiftçilerin domatesin lezzetini değil tarladan almaya çalıştıkları domates miktarını önemsiyorlar. Bu da değişen yetiştirme teknikleri, ve gübreleme yöntemleri sebebiyle domatesin lezzetinin bozulmasına neden oluyor. Hum pLusİklim isteği Domates ılık ve sıcak iklimlerden hoşlanır. Güneşli sıcak iklimlerde meyveleri şekerce zengin, renkleri koyu ve olgun olurlar. Yaz mevsimi serin ve çok bulutlu yerlerde tam -3 °C sıcaklıkta ölebilirler. Bundan dolayı ilkbaharda donların arkası alınmadan fideleri dışarıya çıkarmamalıdır. Domatesler en iyi gelişimlerini 15-28 o C arasındaki sıcaklıklarda gösterirler. 30 oC’ nin üzerindeki sıcaklıklarda da bitki gelişmesi devam eder fakat döllenme olmaz, çiçekleri dökülür, çekirdeksiz küçük meyveler meydana gelir.Kendi kendine döllenme, çiçekteki polenin o çiçeği veya aynı bitki üzerindeki başka çiçeği döllemesi şeklinde gerçekleşir.Gece-gündüz sıcaklıkları arasındaki fark hem meyve bağlamayı olumlu yönde etkiler hem de olgunlaşan meyvede renk maddeleri oluşumunu sağlar. Domatesin büyüme döneminde yüksek nem olumlu etki yaparken, meyve olgunlaşması döneminde ise hastalık ve zararlıların artmasına yol isteği Domates seçici olmamakla beraber süzek, humus ve organik maddece zengin, su tutma kabiliyeti iyi, tınlı topraklardan topraklarda erkencilik gösterir. Killi ağır topraklarda bitki gelişmesi daha yavaş ancak bitki sürekli olarak gelişip yeni sürgünler meydana getirdiğinden verim daha yüksek pH olan topraklarda daha iyi yetişir. pH 5’ten aşağı düştüğü ortamlarda kireç uygulaması yapmak gerekir. Ekim Nöbeti Aynı alanda art arda domates veya aynı familyadan olan biber ve patlıcanın yetiştiriciliği yapılmamalıdır. Bunların üst üste tarımı yapılması halinde; aynı bölgede ki, aynı besin maddelerini tüketecekleri için toprağın zayıf düşmesine neden olurlar. Ayrıca hastalık ve zararlıların artmasına da yol açar. 3-5 yıllık münavebe programı uygulanabilir. Araya baklagil bitkileri veya hububat ekimi yapılmalıdır. Bu bitkilerin ekilmesi ile topraktaki organik maddenin ve azot miktarının artması sağlanır. Su tutma Kapasitesini arttırma Gazete Parçaları kullanarak Samanla üzerine kapatarak Toprağa perlit karıştırma Cocopeat Karışımlı Toprak YETİŞTİRME ŞEKLİ Domates yetiştiriciliğine önce toprak hazırlığı ile başlanır. Sonbaharda çiftlik gübresi toprağa verildikten sonra derin toprak işlemesi yapılır. Toprak kesekli olarak bırakılır. Mümkünse ilkbaharda tekrar sürülür. Daha sonra diskaro geçirilerek dikime hazır hale getirilir. Domates bitkisinin fideleri sıcak yastıklarda domates yetiştiriciliğinde tarlaya doğrudan tohum ekimi de yapmak mümkündür. Ağır killi topraklarda doğrudan tohum ekiminden kaçınılmalıdır. Domates tohumları uygun koşullarda 4-6 yıl çimlenme gücünü muhafaza doğrudan tohum ekimi için toprak sıcaklığının en az 14°C olması ve tohum yatağının çok güzel hazırlanması gerekir. Tohum ekimi Şubat-Mart aylarında, 1-2 cm derinliğe pnömatik veya pamuk mibzeriyle yapılabilir. Ekimde m²’ye 5-6 gr. dekara ise 80-100 gr. arasında tohum ile üretimde ise; fidelik olarak sıcak yastıklar hazırlanır. Tohumların Ocak-Nisan ayları arasında ekimi yapılır. Tohumlar sıra arası 13-15 cm, sıra üzeri 1-1,5 cm olacak şekilde, 1-2 cm derinliğe ekilir ve m²’ye 2-3 gr tohum olacak şekilde 3-4 gerçek yapraklı olduğunda seyreltilirler. Çevre koşullarının tarla hazırlığına imkan verdiği döneme kadar fidelerin fazla boylanmadan kalmasını sağlamak amacıyla havalandırma ve sulama faktörlerine çok özen göstermek gerekir. Dikim için en uygun fide büyüklüğü; fidelerin 15-20 cm uzunluk ve kurşun kalem kalınlığını aldığı zamandır. Normal koşullarda tohum ekiminden 40-45 gün sonra pişkin ve kaliteli fideler elde edilir. 1 m2 yastık alanından ortalama 500-700 adet sağlıklı fide meydana gelir. Yapılacak fide dikim şekline göre fideler bir gün önceden sulanarak dikkatlice sökülürler. Sökülen fidelere kök ilaçlaması yapılmalıdır. Tarlaya dikim elle veya makineli olarak yapılabilir. Domates fidelerinin tarlaya dikiminde dikkat edilecek hususlar;* Fidelerin yerlerine dikimi, donlar geçtikten sonra yapılmalı,*Toprağın tavlı olmasına dikkat edilmeli, * Domates yetiştiriciliğinde sıra arası ve sıra üzeri bırakılacak aralıklar çeşidin sırık veya yer çeşidi oluşuna, büyüme ve yayılma kuvvetine, toprak şartlarına ve yapılacak bakım işlerinin elle veya makineli olarak yapılmasına göre değişir. Ülkemiz şartlarında sıra araları yer domateslerinde 80-125 cm, sırık çeşitlerinde 75 cm, sıra üzeri mesafeler ise yer çeşitlerinde 60 cm, sırık çeşitlerinde ise 50 cm olarak bırakılmalıdır. Yetiştiriciler fideleri doğu-batı yönünde hazırlanan masuraların güney kısımlarına, kuzey-güney yönünde hazırlanan masuraların doğu taraflarına ve masuraların boyun noktalarına dikmelidir. * Dikim sabahın erken saatlerinde veya akşam serinliğinde yapılmalıdır. Sıcak saatlerde dikim yapmamalıdır. *Dikimde fidelerin ilk yapraklarının toprak üstünde kalmasına dikkat edilir ve kök boğazı 1-1,5 cm toprakla örtülür ve toprakla bastırılmalıdır. Hemen can suyu Fideler esas yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yaklaşık iki hafta sonra birinci çapa yapılır. Derin çapa yapmaktan kaçınılmalıdır. Çapalama derinliği 5-10 cm’yi geçmemelidir. Bitki kök boğazına 10 cm’den fazla yaklaşılmamalıdır. Boğaz doldurma işlemi dikimden 10-15 gün sonra en fazla 3-5 cm. kadar olacak şekilde yapılmalıdır. 1. çapadan 2-3 hafta sonra 2. çapa uygulanmalıdır. Genellikle sulamadan sonra kaymak tabasını kırmak, yabancı ot mücadelesi yapmak ve toprağın havalandırılmasını sağlamak amacıyla domates bitkisinin yaprakları toprak yüzeyini kapatana kadar 1-2 çapa daha Domateslerin gelişip sulama karıklarının içine yayılmaya başladığı zaman masuraların üzerine alınır ve tekrar su kanallarına düşmemeleri için boğazları Verme Sırık domatesi yetiştiriciliğinde en çok kullanılan yöntemdir Bu amaçla meşe, kestane, akasya gibi sıkı ve sağlam dokulu ağaçlardan genellikle 2 m uzunluğunda 5 cm kalınlığında düzgün dallar hazırlanır. Bitkiler yaklaşık 35 cm boy aldığında ikinci çapa ile beraber bitkinin kuzey tarafına ve 10 cm kadar uzağına gelecek şekilde herek toprağa sıkıca sokulur. Bitkinin dip kısmından itibaren 2-3 yaprağın dibinden rafya ile ∞ şeklinde bağlanır. Bağlama işi bitkiler boylandıkça 30-35 cm’de bir Askıya alınmış sırık domateslerinde budama yapmak gerekir. Budama koltuk alma ve uç alma olmak üzere iki şekilde boyunun uzaması için alttan dört dalın alınması gerekmekte. Koltuk Alma Domateslerde bitki gövdesi ile ana yaprakların birleştiği koltuk denilen kısımlarda meydana gelen sürgünlerin alınmasına koltuk alma salkım budaması, elde edilecek meyvelerin verim ve kalitesinin daha yüksek olmasını sağlamak amacıyla salkımda açan çiçeklerin bir kısmının meyve tutumu asamasından önce koparılması islemidir. Böylece meyve kalitesi arttırılmıs olur. Salkımdaki en son açan çiçekten baslanarak budama alma Domates ortalama 120 cm büyüdüğünde en yüksek oranda yaprak alanına ulaşır. Bitki boyu 120 cm’yi aştıktan sonra alttaki yapraklar düzenli bir şekilde alınabilir. Yaprak alımından önce hasadı tamamlanmış veya hasada gelmiş meyveli ilk salkıma, birbirine gölge yapan ve bitkinin havalanmasına engel olan yapraklar alınır. Hastalıklı yapraklar, ilaçlama yapılmadan önce alma sırasında gövdede fazla yara açmamak gerekir. Bu işlemlerden sonra bitkiler koruyucu ilaçlarla ilaçlanmalıdır. Yapraklar alınırken hastalıkları bulaştırma ihtimalinden dolayı bıçak, makas vb. kesici aletler kullanılmamalıdır. Bu iş elle rahatlıkla yapılabilir. Bunun için yaprak sapı önce gövdeye doğru yatırılır. Daha sonra ilk yatırılan kısmın aksine arkaya doğru yatırılarak gövdeden tepe alma Uç alma domates bitkisinde büyümeyi durdurmak için yapılır. Tepesi alınan bitkilerde meyve irileşmesi ile çabuk olgunlaşma sağlanır. Tek mahsul ve ilkbaharda hasat haziran ayı ortası veya sonunda biter. Buyetiştiricilikler için tepe alınması hasada son verilecek tarihten 8-10 hafta önce yapılır. Nisan ayı ortalarında tepe alındığında haziran ayı sonlarına kadar hasat devam eder. Hasat süresi uzatılmak istenirse tepe alma daha sonraki bir tarihte de yapılabilir. Tepe almak için tespit edilen tarihte bitkinin en üst salkımından sonraki iki yaprak bırakılarak bitkinin büyüme noktası elin baş ve işaret parmaklarının tırnakları ile kesilerek köreltilir. Tepe alma sırasında bitki aşağıdan yukarıya doğru kontrol edilerek ne kadar koltuk varsa temizlenir. Aksi halde ikinci budamaya ihtiyaç olabilir. En son çiçek salkımının üzerinde iki yaprak bırakılması tek mahsul ve ilkbahar yetiştiriciliği için önemlidir. Çünkü seraiçinde ısı ve ışık miktarı nisan, mayıs aylarında normalin üzerine çıkar. Bırakılan yapraklar çiçek salkımını yüksek ışık ve ısıya karşı örtü olarak döllenme için iyi bir ortam sağlar. Sonbahar yetiştiriciliğinde hasada şubat ayı başlarında ve ortalarında son verileceğinden aralık ayının ilk haftasında tepe alınarak büyüme durdurulur. Şubat ayının ortalarında hasada son verilir. Sonbahar domates yetiştiriciliği için en üst salkımdan sonra iki yaprak bırakılması önemli değildir. Çünkü bu aylarda şartlar değişir. Isı ve ışık şiddeti Alma Sırık domates çeşitleri dikine büyüyemeyen bitkiler olduklarından dik büyüyebilmeleri için askıya alınmaları gerekir. İpe alma işlemi gecikince fideler sağasola yatar, kırılır ve ileri dönemlerde verimden düşer. Domates bitkilerinde gövde ve büyüme noktaları oldukça gevrek dokulardır. İpe alma ve sarma işlemlerinde bunların yaralanmamasına dikkat edilmelidir. İpe almanın yararları şöyle sıralanabilir? Işığı gören bitki yüzeyinin artmasını sağlar.? Her türlü bakım işleri daha kolay olur.? Üründe kaliteyi artırır.? Hastalık ve zararlı kontrolü kolaylaşır.? Birim alana dikilen bitki sayısı artacağından verim alma şöyle yapılırFideler yerlerine dikildikten sonra sıra üzeri boyunca yerden bir ip çekilir. Askı ipinin bir ucu yerdeki ipe, diğer ucu yukarıdaki tele bağlanır ve bitki bu ipe sardırılır. İkinci bir yöntem ise, dip kısmından ileride bitkiyi boğmayacak şekilde genişçe olmak şartıyla bir düğüm atılır ve diğer ucu özel askı çengeline veya tepedeki tele bağlanır. Askı teline bağlamanın ileride bitki tel boyuna ulaştığında aşağıya kaydırma veya tepede yer değiştirmede kolaylık sağlama gibi avantajları vardır. Kök Boğazı Köklendirme Domates bitkisinde yapisi geregi belli bir boya ulastiktan sonra, normal kosullarda tarla bitkinin topraktaki elementlerden daha cok yararlanmasi ve kokleri araciligiyla daha fazla besin maddesini yapisina iletebilmesi icin "bogaz doldurma" denilen islem doldurma islemi kok bogazindaki govdeyi toprakla doldurmak ve sizin govdeden cikan kokleri gordugunuz yerlerin toprakla temasini saglamaktir. Bogaz doldurma islemi bitkiyi kuvvetlendirir ve guclu olmasini, verime daha cabuk ulasmasini saglar. bu islem aslinda sizin govdeden cikan kokleri gormenizden once yapilir toprakta. cunku bu islem yapilacagi vakitlerde bitkinin govdesinde kok cikartacagi ciftci tarafindan bilinir. Daha iyi bir kök sistemi sağlamak için, domates yatay olarak şekildeki gibi kısmı çiftlik gübresiyle yönteme hendek yöntemide Tutumunu Artırıcı İşlemlerBu amaçla 3 metot Üç gün arayla 1-2 kez vibrasyon aleti saatte 1000 -1500 ile bitkiler sallanmakta veya alet ile her çiçeğe ayrı ayrı dokunulmaktadır. Ancak bu metot pahalı olduğu için tercih arısı ile polinasyon Bu amaçla özel yetiştirilen arılar Bumble bees kullanılır. Bir yuvada 70-100 arasında bulunan arılar 1000 m2'de 1 ay süreyle görev uygulaması Eğer kış aylarında polen oluşumu çok az veya hiç yoksa partenokarpik meyve gelişimi için hormon kullanılmaktadır. Uygulama genellikle her çiçek salkımından 3-4 çiçek açtığı zaman hormon tipleri- Dikloro fenoksi asetik asit- Para kloro fenoksi asetik asit- Alfa naftoksi asetik asit- Beta naftoksi asetik asit Dikloro fenoksi asetik asit büyümeyi durdurucu ve kanserojenik etkisi nedeniyle kullanımı hormon uygulamalarının bazı sakıncaları vardır. Bunlar;- Biçimsiz meyve oluşumuna,- Meyve içi boşluğuna,- Meyve ucunda uzamaya neden Otlarla MücadeleGelişmesinin ilk ayında yabancı otların yoğun baskısı altında kalan domates bitkileri iyi gelişememekte, verim düşmekte, ürünün kalite ve standardı etkilenerek hasatgüçleşmektedir. Bu nedenle erken devrede yabancı otlarla mücadele yapılmalıdır. Yapılan mücadele ile tahminen % 10 oranında ürün artışı sağlanmaktadır. Ayrıca yabani hardal, horoz kuyruğu, sirken, darıcan, ayrık, kaynaş, adi tarla sarmaşığı, demirdikeni elle hasadı güçleştirir. Domates tarlalarında çeşitli yabancı ot türü bulunmakla beraber en yaygın olanlar şu şekilde sıralanabilir Orabanj, horoz kuyruğu, kara pazı, sirken, yabani turp, semizotu, yabani hardal, köpek üzümü, demir dikeni, çatal otu, darıcan, kirpi darı, köpek dişi ayrığı, kanyaş ve adi tarla sarmaşığıdır. Domateste görülen yabancı otların bölgelerimize göre yaygınlığı aşağıdaki gibidir-Orta Anadolu, Ege ve Marmara bölgesinde orabanj,-Ege, Akdeniz, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde köpek üzümü, yabani turp vekanyaş ve adi tarla sarmaşığı,-Bütün bölgelerimizde yer yer yoğunluk gösterenler ise horoz kuyruğu, karapazı, sirken, semizotu, yabani hardal, demir dikeni, çatal otu, darıcan, kirpi darı, köpek dişi ayrığı ve adi tarla Toprağın fiziksel özelliklerini sıcaklık, nem vb. artırmak için toprak yüzeyinin ince bir tabakayla kaplanmasına malçlama denir. Çam pürü, bitki sapları, saman balyaları, torf gibi maddeler malç materyali olarak kullanılabileceği gibi değişik renk ve kalınlıktaki plastikler de kullanılabilir. Malçlamadan istenilen faydanın sağlanması için dikim yönünün kuzey-güney istikametinde olmasında büyük yarar vardır. Özellikle ipe sardırılan, uzun boylu ve birbirini gölgeleyen domates gibi bitkilerde dikim kuzey-güney istikametinde faydalarını şöyle sıralayabiliriz? Malçlama toprak yüzeyinde buharlaşmayı önlediği için sulamaya daha az ihtiyaç duyulur.? Toprak sıcaklığı 3-5 0C daha fazla olduğundan kuvvetli büyümeyi teşvik etmektedir.? Yabancı otların kontrolünde faydalıdır.? Şeffaf plastik malçlarda, malçın altında biriken su damlacıkları ışığı yansıtarak serahomojen bir aydınlatma sağlamakta, buna bağlı olarak fotosentez malçlama toprak rutubetini tuttuğundan sera içerisinde rutubete bağlı olarak gelişen mantari ve bakteriyel hastalıkların yayılmasını önlemektedir Mildiyö gibi.Malçlama toprak tam tavında iken dikime hazırlandıktan sonra plastik malç materyaligergin bir şekilde toprak üzerine serilerek yapılır. Fidelerin geleceği yerler +, O veya Xşeklinde kesilir ve fideler dikilir. Plastik, yanlarından telle toprağa tutturularak plastiğinkayması önlenir. Fideler dikildikten sonra da malç örtülebilir. Bu uygulamada malçın çekilmesi anında daha fazla dikkat etmek VE HASATDomates yetiştiriciliğinde hasat, yetiştirme amacına, pazarın uzak ve yakınlığına, çeşidin meyve özelliklerine göre beyaz olum döneminde başlayarak kırmızı olum devresine kadar olan herhangi bir devrede yapılabilir. Küçük aile işletmelerinde yapılan sofralık domates yetiştiriciliğinde hasat sayısı artırılarak verimin artması sağlandığı gibi pazarın kalite istekleri de dikkate alınmalıdır. Olgunlaşan meyveleri üzerinden alınan bitki yeni sürgünler ve çiçekler meydana getirerek verime devam etmektedir. Buna karşılık sanayi domatesi üretiminde ise hasadın mümkün olduğu kadar az sayıda yapılması amaçlanır. Böylece hasat maliyeti düşer eğer makineli hasat yapılacaksa hasat bir defada yapılır. Hasat sırasında çiçek ve meyvelerin dökülmemesine özen göstermek gerekir. Hasat erkenci çeşitlerde iki, orta ve geççi çeşitlerde ise 3-4 defada yapılır. Erkenci çeşitlerde bitki üzerindeki meyvelerin en az ℅60-70’ i olgunlaşınca hasada başlanır. Kalan domatesin ℅30-40’ı ikinci hasatta tamamen toplanacak hale gelince yapılmalıdır. Hasat sırasında dikkat edilecek hususlarØ Tarla yaşken hiçbir zaman hasat yapılmamalıdır. Ø Hasatta karık içinde mümkün olduğu kadar az gezilmelidir. Ø Hasat edilen domatesin taşınması esnasında karık içine uzanmış ve üzerinde yeşil meyveler bulunan dallar Tarla hasattan sonra hemen sulanmalı ve hırpalanan bitkinin kendisini çabucak toparlaması Her sıranın başındaki karık içine su ile birlikte gübre verilmemelidir. Karık başlarındaki bitkiler gübreden zarar gördüğü halde karık sonundakiler ise gübreden faydalanamaz. Olgunlaşan domatesleri 3-5 gün depolamak mümkündür. Depolama sıcaklığı 4°C civarında Domates üretiminde dekara verim yetiştirme şartlarına, yetiştirmenin başarısına ve çeşidin erkenci veya geççi oluşuna göre 6-12 ton arasında ve hırpalanan bitkilerde hastalık ve zararlılar daha kolay yayılırlar. Bu nedenle bu dönemde de hastalık ve zararlı mücadelesine özen Üretim amacına göre değişir. Meyve sapları ile hasat edilen sofralık domates çeşidinde mutlaka ters sıralı kasalar kullanılır. Aksi halde birinci sıranın meyve sapları diğer meyveleri delerek çok kısa sürede çürümelerine neden olur. Yüksek kaliteli ürün pazarlanmasında viyoller veya tek sıra kasalar tercih edilmelidir. Domateslerde çok sıralı kasalar zorunlu olmadıkça kullanılmamalıdır. HASTALIK ve ZARARLILARBakım işlemlerine ve yetiştirme koşullarına itinalı davranmalı ve bitkide görünen en küçük hastalık ve zararlı belirtisinde en yakın İl ve İlçe Tarım Müdürlüğü konu uzmanlarına Görülen ZararlılarYeşil kurt Larvalar önce yapraklarda beslenir, yenik kısımlar sararır ve kurur. Daha sonra sebzelerin meyvelerini delerek içine girer ve orada beslenir. Zarar gören yaprak, çiçek ve tomurcuklar dökülür. Meyve ise pazar değerini önlemler olarak yabancı ot temizliği yapılmalı, ilk yeşil meyvelerdeki delik olan meyveler toplanıp imha edilmeli, hasattan sonra derin sürüm yapılmalıdırDanaburnu Bitkinin kökleri ve yumrularını yerler. Kültürel mücadele olarak küçük bahçeler göllenecek şekilde su altında bırakılarak nimf ve erginler öldürülebilir. Yaz sonuna doğru gübre kümeleri bırakılıp ilkbaharda burada toplanan nimf ve erginler öldürülür. Toprağın zamanında iyi işlenmesiyle toprak altındaki yumurta nimf ve erginler yok sinek Bemisia tabaci Bitkinin öz suyunu emerek beslenir. Bazı virüs zararlılarının vektörü olan bu zararlıya karşı görülür görülmez ilaçlama örümcekler Erginler yaprakların alt yüzeyinde beslenir. Bitki özsuyunu emerek onları zayıf düşürür. Salgıladıkları toksik madde ile klorofili parçalar ve özümleme faaliyetini aksatır. Küçük yapraklı sebzelerde yaprak başına ortalama 2, büyük yapraklı sebzelerde ortalama 4 adet canlı sayılınca ilaçlama galeri sinekleri Yaprakta tüneller açarak bitkilerin fotosentez gücünü azaltır ve yapraklarda tahribata sebep olur. Yapışkan sarı tuzaklar ergin faaliyetlerini tespit etmede kullanılır. Bu tuzakların bulunmadığı durumlarda üzerine ince bir tabaka halinde vazelin sürülmüş karton veya mukavva kullanılır. Bu tuzaklar günlük olarak kontrol edilerek ergin çıkışı gözlemlenir. Ayrıca bitki yaprakları sürekli kontrol edilerek yaprak içinde tünel açma faaliyetlerinin başlayıp başlamadığı kontrol sabahın erken saatlerinde Kurşuni Küf Hastalığı Botrytis CinereaBakteriyel Solgunluk Ve Patates Kahverengi Çürüklüğü Hastalığı Ralstonia SolanacearumSolanaceae Familyası Kültür Bitkilerinde StolburSebzelerde Septoria Leke Hastalığı Septoria Apiicola, Septoria LycopersiciKök Boğazı Yanıklığı Hastalığı Phytophthora CapsiciDomateste Bakteriyel Kanser Ve Solgunluk Hastalığı Clavibacter Michiganensis Subsp. MichiganensisDomates Öz Gövde Nekrozu HastalığıPseudomonas Corrugata, P. Viridiflava, P. Cichorii,P. Mediterranea, Erwinia Carotovora Subsp. CarotovoraE. C. Subsp. Atroseptica, E. ChrysanthemiDomateste Bakteriyel Benek Hastalığı Pseudomonas Syringae Pv. TomatoDomates Mildiyösü Hastalığı Phytophthora İnfestansDomates Yaprak Küfü Hastalığı Cladosporium FulvumErken Yanıklık Hastalığı Alternaria SolaniDomatesde Bakteriyel Leke Hastalığı Xanthomonas VesicatoriaPatlıcangillerde Külleme Hastalığı Leveillula TauricaSebzelerde Beyaz Çürüklük Sclerotinia SclerotiorumSebze Fidelerinde Kök Çürüklüğü Çökerten HastalığıPhythium Spp.,Rhizoctonia Spp.,Fusarium Spp.,Alternaria Spp., Sclerotinia Spp.Domates Lekeli Solgunluk Virüsü Tomato Spotted Wılt TospovirusDomates Mozayik Virüsü Tomato Mosaic TobamovırusHıyar Mozayik Virüsü Cucumber Mosaıc CucumovirusSebzelerde BeyazsinekTütün Beyazsineği Bemisia TabaciSera Beyazsineği Trialeurodes VaporariorumDomates Pas Akarı Aculops LycopersiciKırmızıörümceklerİki Noktalı Kırmızıörümcek Tetranychus UrticaePamuk Kırmızıörümceği Tetranychus CinnabarinusSebzelerde ThripslerTütün Thripsi Thrips TabaciÇiçek Thripsi Frankliniella OccidentalisSebzelerde YaprakbitleriYaprak Galeri Sinekleri Liriomyza Trifolii, Liriomyza Bryoniae,Liriomyza Huidobrensis, Phytomyza HorticolaSebzelerde Yeşilkurt [Heliothis Armigera, Heliothis Viriplaca =Heliothis Dipsacea]Sebzelerde Danaburnu Gryllotalpa GryllotalpaSebzelerde Telkurdu Agriotes Spp.Domatesten tohum alma Saksıda domates yetiştirmek son yıllarda çok tercih edilen bahçe aktiviteleri arasında yer alıyor. Piyasada yer alan domateslerin zararlı olması, doğal şartlarda yetiştirilmemesi insanları daha doğal bir yaşam ihtiyacı ile sarmalamış durumdayken, bahçenizde ya da balkonlarınızda yetiştirebileceğiniz meyve ve sebzeler kurtarıcı rol oynayabilir. Balkon ve bahçelerde yetiştireceğiniz bu meyve sebzelerin arasında çilek, domates, nane, limon yetiştirmek popüler aktiviteler arasında ilk sıralarda yer domates nasıl yetiştirilir, son dönemde daha çok ilgi çeken bu yöntem ile küçük bir saksı ile bile kendi sebzenizi yetiştirebilir hale geleceksiniz. Gerekli yöntemler, kullanılan malzemeler ve çok daha fazlası yazımızın devamında sizi domates yetiştirme yöntemleriSaksıda domates yetiştirmek için çok az malzemeye, bolca ilgiye ve emeğe ihtiyacınız var. Saksıda domates nasıl yetiştirilir merak ediyorsanız öncelikli olarak aşağıda yer alan malzemeleri temin etmeli, sonrasında da yazımızın devamında yer alan adımlara göre hareket etmeniz gerekli o malzemeler-Çimlenme tepsisi-Saksı-Eldiven-Tahta sopa-Püskürtme pompası-Mala-Tohumlar-Bahçe etiketiNakli için-Verimli toprak-Saksı ve birkaç tane taş-Eldiven-Organik kompostSaksıda domates nasıl yetiştirilir? Çimlendirme tepsisinin içine saksı karışımı ile doldurun, buradaki her bir bölmenin içine delik açın ve deliklerin içine de tohumları Tepsiyi sulayın, tepsiyi etiketleyin ve karanlık tarafı açıkta kalacak biçimde üzerini malçlama kağıdıyla örtün. Çimlenme sonrasında kağıdı çıkarın. Çimlenme için en ideal sıcaklık 75 ile 90 derece Fideler ortaya çıktığında tepsiyi güneş alan bir yere taşıyın, fidelerin nakli için 3 haftaya gerek vardır; bu süreç içinde toprağı sürekli olarak nemlendirin. Domatesleri ekmek için kompost ile verimli toprakları Büyük bir saksı seçin, saksının altındaki delikleri taş ile sabitleyin ve bu alanı toprak ile doldurun. Sulamak için belirli bir alanı boş bırakmayı Çimlenme tabakasından fide çıkarın, kökleri zorlamadan yukarı doğru itin ve saksının içindeki boşluğa bu fideleri dikin. Toprakla kökleri kapatın ve fidenin dik durmasına dikkat Fideleri düzenli aralıklar ile sulayın ama belirli bir nem oranında kalmasına dikkat edin. Güneşte oldukça etkili Domatesleri gün içinde en az 8 saat güneş ışığı alacağı bir yerde konumlandırın. Domateslerin hem rengi olduğunda hem de orta kıvam bir olgunluğa eriştiğinde hasat yetiştirmek ile ilgili ipuçları- Domatesleri nakil ederken köklerin çok dipte olmasına dikkat Domates tanelerinin olduğu yaprakları Kahve ile topraktaki zararlı organizmaların toplanmasını önleyebilir, toprağın asidik oranını soğuduğu zaman yeşil kalan domatesleri toplayabilirsiniz. Bu domateslerin daha fazla olgunlaşma durumu tek başına dikin, yanına herhangi bir sebze ya da meyve ekmemeye özen gösterin. Domates üretimi için tam olarak doğru zamanları beklemek önemlidir. Sağlıklı ve dengeli beslenmek için öğünlerde yer verilmesi gereken bir sebze olan domatesin yetiştirme sürecinde, domates fidesi fiyatları çiftçiler için en önemli kriterlerden biridir. Bununla birlikte, mevsimsel olarak domates fidesi fiyatları ve domatesin piyasa satış fiyatında farklar söz konusu olabilmektedir. Bu farklılığın sebebi doğal olarak yetiştirilemeyen domateslerin, domates yetişemeyecek mevsimlerde seralarda yetiştirilmesidir. Serada yetiştirilen domates fideleri maliyet açısından daha fazla olduğu için bu da ürünlerin fiyatına yansımaktadır. Fakat, domates fidesi üretme mevsiminde domates fidesi fiyatları oldukça uygun fiyatlara gelebilmektedir. Bu değişimin sebebi ise çiftçinin domates fidesine yaptığı bakımla değişmektedir. Domates Fidesi Çeşitleri Nelerdir? Domates, bir sebze olarak bilinse de lezzet bakımından üst düzeyde ve özel bir meyvedir. Domates, insanların günlük tüketimi için birçok sağlıklı özellikle öne çıkmaktadır. Lezzetli yapısı ile öne çıkan domatesler, sağlık açısından olmazsa olmaz sebzeler arasındadır. Farklı domates türlerini yetiştirmek için tercih edilebilecek domates fide çeşitlerine örnek vermek gerekirse bunlardan bazıları şöyledir Sırık domates fidesi Pembe domates fidesi Salçalık domates fidesi Bodur domates fidesi Oturak domates fidesi Beef domates fidesi Çeri domates fidesi Köy domatesi fiyatları ve diğer domates fiyatları baz alınarak, domates fidelerinde tercih yapılabilmektedir. Domates fidesi çeşitleri içinde seçim yaparken, toprağın yapısı, pazar dinamikleri de dikkat edilecek konular içinde yer almaktadır. Domates Fidesi Nasıl Dikilir? Tarlada, bahçede ya da evde domates yetiştirmek mümkündür. Domates fidesi dikimi yapmadan önce dikim yapılacak yerin bazı işlemlerden geçmiş olması önemlidir. Toprağın ısı olarak elverişli olması ve herhangi bir don hadisesi yakın zamanda yaşanmamış, yaşandıysa da toprağa bir etkisinin olmaması önemlidir. Bunun yanı sıra, toprağın yeterli minerale sahip olması gerekmektedir, değil ise gübre ya da herhangi bir takviye yaparak yeterli düzeye getirilmesi domates fidesi dikiminde önemlidir. Eğer bu şartlar konusunda bir problem yoksa, en iyi domates fidesi ekimi için rüzgârsız ve serin havaları tercih etmek gerekir. Ayrıca güneş ışığı domates fidesi dikiminde önemli bir etkendir. Fidenin maksimum güneşten faydalanabilmesi için kuzey ve güney yönlerinde dikim yapmak gerekmektedir. Domates fide dikimlerinde sıralarda çift dikim yapmak maliyeti azaltmak açısından önem taşımaktadır. Sıraları ölçü olarak şöyle ayarlanabilmektedir sıralar üzerinde 45-55 cm, sıralar arasında 100–120. Bu sayılar minimum maliyetle maksimum verimi sağlayabilmektedir. Domates Fidesi Ne Zaman Dikilir? Domates fidelerinin dikimi herhangi bir don riskinin bulunmadığı ilkbahar mevsiminde yapılmaktadır. Toprağın ısısının yükselip, sıcaklığının 12-15 dereceye kadar yükseldiği dikim çoğu zaman tohumun ekilmesinden 7 ya da 8 hafta sonra gerçekleşmektedir. Domates, sıcak iklim meyvesidir bu yüzden soğuk iklim koşulları domates fidesini kötü etkilemektedir. Domates fide dikimi konusunda dikkat edilmesi gereken hususlardan bir tanesi de tüketicinin istekleri ve bölgesel koşullar ve aynı zamanda dikim büyüklüğüdür. Dikim büyüklüğü, fidenin 5 ya da 6 yaprağı bulunduğu zamanlarda yapılmaktadır. Dikimin ay olarak da en geç nisan ya da mayıs aylarında toprak işlenmiş iken yapılması en uygun olanıdır. Bahsedilen bu şartlardan her biri ayrı ayrı önem taşımaktadır. Eğer herhangi bir tanesine dikkat edilmez ve ihmal edilirse domatesin üretiminde sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu sorunları önlemek adına her bir adıma dikkat edilmesinin yanında ileriki zamanlarda günlük ya da aylık kontroller de yapılması gerekmektedir. Domates Fidesi Kaç Günde Meyve Verir? Domates insanların en çok tükettiği meyvelerden bir tanesi olduğu için kaç günde meyve vereceği konusu bütün yıl çiftçiler için önemlidir. Meyve verme süreci tohum ekimiyle başlamaktadır. Tohumların ekimi yapıldıktan sonra 20-30 gün içerisinde çimlenme başlamaktadır. Çimlenmesi başlayan tohumlar fide şekline gelmektedir. Fideler 5 ya da 6 yaprağa ulaştıktan sonra dikim için hazır hale gelmektedir. Fidelerin meyve verme konusunda ise değişiklik göstermekle birlikte 3 hafta içerisinde meyvenin meydana geldiği görülebilir fakat bu bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. Her toprak mineral bakımından farklılık gösterir ve bu da dikilen fidenin meyve verme sürecini değiştirir. Örneğin, mineral bakımından çok zengin olan bir toprakta domates fidesi 3 haftada meyve verebilirken bu süre mineral bakımından elverişli fakat çok fazla olmayan bir toprakta uzayarak 4 ya da 5 haftayı bulabilmektedir. Bu süre tam olarak hesaplanamasa da o bölgede toprağı kullanan çiftçiler tarafından tecrübe edilerek yaklaşık bir tahmin yapılabilir. Son olarak bu süreyi etkileyen son önemli faktör ise fidenin bakımı yani fidenin kaç günde bir sulanacağı konusudur. Domates Fideleri Kaç Günde Bir Sulanır? Domates fideleri, toprakla temas ettikten sonra her 3 günde bir su istemektedir. Bu sayede domates fidesinin su ihtiyacı yeterli ölçüde karşılanmaktadır. Sulama yaparken toprak su emmelidir. Bu nedenle toprak yumuşaksa çok fazla sulama ihtiyacı hissetmez fakat toprak kuru ise suyu az emeceğinden sulama olması gerekenden birkaç seviye üstte olmalıdır. Domates fidesi toprakta bir ay kaldıktan sonra suyu iki kere kesilerek fidenin aşağı ya da yukarıya doğru büyümesini yani kök salması ya da boy olarak büyümesi sağlanmalıdır. Bu işleme yandırma denir ve bitkinin büyümesini için kullanılan bir yöntemdir. Bu işlemlerin yanında domatesin ihtiyacına yönelik de sulama yapılmaktadır. Bu domatesin yaprakları solmuş ya da kendini aşağıya doğru salıyorsa sulama vakti olduğu anlaşılır. Bu işlemi yapmak için ise güneşin gökyüzünde kaybolup akşam olması beklenmektedir ve sulama fidenin köklerine doğru yapılır asla yapraklara ya da çiçeklerine yapılmamaktadır. Sulama belli zamanlarda yapılmakla birlikte fideyi kontrol ederek de yapılabilir. Bunun için de domates fidesi, gözetim altında tutulup belirli zaman aralıklarında kontrol istemektedir. Bu sayede fidenin verimi çok daha ileri seviyede olmaktadır. Domates Fidesi Nasıl Budanır? Domates fidesinin bakımı nasıl yapılır sorusunun yanıtı, çiftçiliğe yeni başlayan ya da evde domates yetiştiriciliği yapan insanlar için önemlidir. Bakım yaparken önce bakımın neden yapıldığını bilmek önemlidir. Bakım işlemleri domates fidesinin en verimli düzeyde olmuş meyve vermesi adına yapılan işlemlerdir. Domates fidesinin bakımı denince de akla ilk gelen budama olmaktadır. Budama işlemi fide çeşitlerine göre farklılık göstermektedir. Sarmaşık veya sırık domates fidesi üretiminde budama tipleri farklı olabilmektedir. Domates fidesi budamasında, tür dikkat edilecek ilk konudur. Bir diğer önemli husus ise budama yaparken çok fazla kesim yapılmamasıdır, çünkü bitkinin fotosentez yapması için gerekli olan yapraklarının azlığı, bitkiyi olumsuz etkiler. Bu durumu önlemek adına yeterli ölçüde dal bırakılmalıdır. Son olarak dikkat edilmesi gereken konu ise budama zamanıdır. Budama, ilk açan çiçeklerin renk değiştirmesiyle birlikte başlamaktadır, bu da yaklaşık domates fidesinin boyunun 40-45 cm civarına geldiği döneme denk gelmektedir. Çeri domates etli ve lezzetli tercih edilen bir domates türüdür. Saksıda dahi yetiştirilebilir. Tohumlar mart ayında hazırlanır ve fide dikimi haziran ayı girmedikçe yapılmamalıdır. Çeri Domates Nasıl Yetiştirilir? Ben de yetiştirmek istiyorum diyebilirsiniz. 30-40 cm derinliğinde bir saksı sebze yetiştirmeye uygun gübreli saksı toprağı ve tohum yeterlidir. Saksının yarıdan fazlası toprak la doldurulup tohumlar serpilir. Tohumların üzeri örtülerek can suyu verilir. Daha sonra fide haline gelen tohumlarınızı şaşırtma yöntemi ile farklı saksılara ya da bahçenizin güneşi bol aldığı alanlarına taşıyarak dikebilirsiniz. Hazır fide alırken hastalıklı olmamasına dikkat edilmelidir. İster hazır fide ister sizin yetiştirdiğiniz fide olsun Saksıya dikecekseniz yarıdan fazla toprak koyarak ortasını oyup fide kökündeki topraklara ve köke zarar vermeden oyuğa oturtulup bastırarak ve üzerine toprak takviyesi yapılıp sonra sıkıştırıp can suyu vermelisiniz. Bahar aylarında fazla sulanmamalı yaz aylarında bol güneş alan yerde olması gerektiğinden susuz bırakmamalı ve sık sulamalıdır. Aslında tüm domatesler benzer biçimde yetiştirilse de çeri domatesinin fideleri uzayıp yaprakları çoğaldıkça alt yapraklar seyreltilirse daha fazla meyve verir.

çeri domates fidesi nasıl ekilir